کد مطلب:47713 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:10

گنجینه پرسمان » قرآن

نظر قرآن در مورد انتخابات، چيست؟

مروري به آياتي كه درباره انتخاب افراد از سوي خداوند يا پيشوايان معصوم: آمده، ما را به اين مطلب رهنمون ميسازد كه در انتخاب افراد در هر جايي مسلمان بايد صلاحيت افراد و تعهد آنان را ملاك قرار دهد.

در داستان انتخاب طالوت در قرآن آمده است، برخي انگيزههاي غير الهي، مانند نَسَب عالي و ثروت فراوان را ملاك انتخاب فرمانده و رهبر ميدانستند; قَالُوَّا أَنَّيَ يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَال;(بقره،247) گفتند: چگونه او بر ما حكومت كند با اين كه ما از او شايستهتريم و او ثروت زيادي ندارد، ولي پيامبرشان در مورد انتخاب طالوت به آنان گفت: إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَـَهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَآءُ وَاللَّهُ وَ َسِعٌ عَلِيمٌ;(بقره،247) خدا او را بر شما برگزيد و او را در علم و ]قدرت[ جسم وسعت بخشيده است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 2، ص 247، دارالكتب الاسلامية.)

از اين آيه و رواياتي كه تعصبهاي قبيلهاي و گروهي و هواي نفس را در انتخاب افراد به شدت مذمت ميكند، فهميده ميشود، امت اسلامي، در انتخابات دو وظيفه بسيار حساس بر عهده دارد كه اگر آنها را رعايت نكند، وظيفه ديني خود را انجام نداده و در پيشگاه خداي متعال مقصر است.

وظيفه اول: فردي را كه ميخواهد انتخاب كند، تنها براي رضاي خدا و مصلحت امت اسلامي انتخاب نمايد و در انتخاب او هيچ انگيزهاي، غير از انتخاب اصلح كه تنها راه حاكميت صالحان است نداشته باشد.

وظيفة دوم: منتخب خود را به طور كامل شناخته و او را در ديانت و صداقت، امتحان كرده باشد و ميزان كارايي او را براي كاري كه انتخاب ميكند بداند. چنان كه در قرآن كريم آمده است: إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّوا الاْ ?َمَـَنَـَتِ إِلَيََّ أَهْلِهَا;(نسأ،58) خدا به شما فرمان ميدهد كه امانتها را به صاحبانشان بازگردانيد. امروز، ادارة جامعه اسلامي، امانتي است كه از سوي مردم به مسئولين سپرده ميشود، لذا وظيفه مردم است اين امانت را به كساني كه اهليت و صلاحيت دارند بسپارند.(ر.ك: انتخابات از نظر اسلامو قانون اساسي، يحيي سلطاني، ص 77، نشر ماهنامه پاسدار اسلام.)

حضرت اميرالمؤمنيننيز در ضمن آيين نامة حكومتي كه براي مالك اشتر مينويسد به او ميفرمايد: بخيل را در مشورت كردن دخالت نده كه تو را از نيكوكاري باز ميدارد و از تنگدستي ميترساند. ترسو را در مشورت دخالت نده كه در انجام كارها روحية تو را سست ميكند. حريص را نيز در مشورت دخالت نده كه حرص را با ستمكاري در نظرت زينت ميدهد...بدترين وزيران تو كسي است كه پيش از تو وزير بدكاران بوده و در گناهان آنان شركت داشته، پس مبادا چنين افرادي محرم راز تو باشند...تو بايد جانشيناني بهتر از آنان داشته باشي كه قدرت فكري امثال آنان را داشته، اما گناهان و كردار زشت آنها را نداشته باشند. كساني كه ستمكاري را بر ستمي ياري نكرده و گناهكاري را در گناهي كمك نرسانده باشند.(نهج البلاغه، نامة 53.)